W zasadzie nie powinniśmy pytać o to jak działają doradcy kredytowi. Powinniśmy raczej zapytać, czy oni jeszcze istnieją? Przez lata przyzwyczailiśmy się nazywać osoby pomagające uzyskać kredyt hipoteczny doradcami kredytowymi. Do lipca 2017 roku każda osoba, bez jakiejkolwiek wiedzy finansowej, czy nawet bez jakiegokolwiek wykształcenia, mogła wydrukować sobie na wizytówce dumny tytuł: „doradca kredytowy”. Jednak wprowadzona wówczas Ustawa o kredycie hipotecznym i nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami wprowadziła szereg nie istniejących wcześniej wymogów i regulacji rynku pośrednictwa. I wolna amerykanka na rynku pośrednictwa kredytowego została znacząco ukrócona. Jak więc ten rynek funkcjonuje dzisiaj i jak działają doradcy kredytowi?
Już nie doradca kredytowy tylko pośrednik i jego agent
Ustawa o kredycie hipotecznym i nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami porządkując rynek wprowadziła przede wszystkim definicje podmiotów oraz rodzajów działań, które występują na rynku kredytu hipotecznego.
Czym różni się pośrednictwo od doradztwa?
Zgodnie z wprowadzoną przez ustawę definicją, pośrednictwo polega na wykonywaniu tak zwanych czynności technicznych związanych z procesem wnioskowania o kredyt. Te czynności techniczne to po prostu przedstawianie ofert kredytów hipotecznych, czy też udzielanie pomocy w przygotowaniu i przekazywaniu dokumentów.
Oznacza to, że pośrednik w ramach działalności pośrednictwa może klientowi przedstawić oferty kredytowe, ale nie może rekomendować mu wyboru którejkolwiek z nich.
Jego działalność musi skupiać się wyłącznie na tych „czynnościach technicznych”. Pośrednictwo kredytu hipotecznego to po prostu wykonywanie czynności, o których mowa powyżej.
Według tej samej ustawy usługa doradcza to z kolei przedstawianie klientowi rekomendacji w zakresie wyboru spośród co najmniej jednej oferty kredytu hipotecznego. Musi to stanowić usługę odrębną od udzielenia kredytu hipotecznego i od czynności pośrednictwa kredytu hipotecznego. Najważniejsze jednak, że świadczenie usług doradczych i możliwość określania siebie jako „doradcy” mają tylko te podmioty, które nie otrzymują prowizji, czy też innych korzyści finansowych od kredytodawców, a więc banków. Za doradztwo powinien więc płacić klient.
Doradztwo jest też obarczone dodatkowym ryzykiem odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie w błąd klienta lub udzielenie niewłaściwej rekomendacji.
Pośrednicy Kredytu Hipotecznego
Działalność polegająca na świadczeniu usług pośrednictwa kredytu hipotecznego może być wykonywana wyłącznie przez pośredników kredytu hipotecznego oraz ich agentów. Co ważne działalność tą można prowadzić wyłącznie po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez Komisję Nadzoru Finansowego i dokonaniu wpisu do rejestru pośredników kredytowych. Działalność pośredników stała się więc działalnością licencjonowaną i nie jest to tylko kwestia decyzji administracyjnej. Przed wpisaniem na listę pośredników musi on zaliczyć w KNF egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego. Egzamin zdają osoby reprezentujące pośrednika, a więc z reguły właściciele firmy lub członkowie zarządu.
Egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego
Egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego polega na rozwiązaniu testu egzaminacyjnego jednokrotnego wyboru, składającego się z 50 pytań i obejmuje sprawdzenie wiedzy w zakresie:
- kredytów hipotecznych oraz usług dodatkowych oferowanych zwykle wraz z tymi kredytami,
- przepisów związanych z umowami o kredyt zawieranymi z konsumentami, w szczególności przepisów z zakresu ochrony konsumentów i przepisów ustawy,
- zawierania umów sprzedaży nieruchomości,
- wyceny zabezpieczeń wierzytelności,
- organizacji i funkcjonowania ksiąg wieczystych,
- funkcjonowania rynku państwa członkowskiego, w którym pośrednik kredytu hipotecznego świadczy usługi związane z kredytem hipotecznym
- standardów etyki biznesu,
- procesu oceny zdolności kredytowej konsumenta,
- zagadnień finansowych i ekonomicznych.
Agent pośrednika kredytowego
Oczywiście pośrednicy kredytu hipotecznego to przede wszystkim firmy, które mają podpisane umowy pośrednictwa z bankami. Wszystkie osoby, które obsługują klientów, nazywane wcześniej doradcami, teraz formalnie są Agentami Pośrednika i wykonują działalność na podstawie umowy agencyjnej zawartej z pośrednikiem kredytu hipotecznego.
Agenci również podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru pośredników kredytowych i również najpierw muszą zdać egzamin. Egzamin jest dokładnie taki sam jak ten zdawany przez Pośrednika w KNF, z tym że jest on organizowany przez pośrednika kredytu hipotecznego, z którym współpracuje agent.
Rejestr pośredników kredytowych
Komisja Nadzoru Finansowego prowadzi rejestr pośredników kredytowych, do którego są wpisywani pośrednicy kredytu hipotecznego i agenci oraz pośrednicy kredytowi, którzy zajmując się kredytami konsumenckimi, a więc gotówkowymi.
Rejestr pośredników kredytowych składa się z:
- działu pierwszego dotyczącego pośredników kredytu hipotecznego i agentów
- działu drugiego dotyczącego pośredników kredytów konsumenckich.
Aktualny rejestr pośredników kredytu hipotecznego oraz agentów można znaleźć TUTAJ.
Obecnie na liście, przypomnijmy zawierającej zarówno pośredników kredytu hipotecznego, jak i agentów, znajduje się nieco ponad 800 wpisów.
Jak działają doradcy kredytowi?
Trzeba przyznać, że rynek pośrednictwa kredytowego został nieco ucywilizowany. Jak zwykle w takich wypadkach, ustawa wprowadziła zarówno rozwiązania dobre, jak i te nie najbardziej trafione. Dobre rozwiązania to choćby minimalne wymogi dla pośredników i agentów oraz szkolenia i egzaminy. Złe? Na przykład ograniczono agentom możliwość współpracy z więcej niż jednym pośrednikiem kredytowym.
Oczywiście ustawa wprowadziła więcej zmian, które dotyczą między innymi obowiązków informacyjnych wobec klientów, ale to zupełnie oddzielny temat.
Pamiętajmy więc, że nie spotkamy się już z doradcą kredytowym tylko z Agentem Pośrednika kredytu hipotecznego. Na wizytówce niemal na pewno zobaczycie, że jest to: „Ekspert”. Brzmi nawet dumniej niż „Doradca”.
Zobacz aktualny ranking kredytów hipotecznych.
